Maurello
Chrozophora tinctoria
Euphorbiaceae
Noms en français : Tournesol des teinturiers, Croton des teinturiers.
Descripcioun :La maurello es uno Euphorbiaceae que douno d'èr pulèu à l'erbo-di-toro, Heliotropium europaeum, subretout que trachis dins li champ e flouris peréu à la fin de l'estiéu. Li flour masclo e femello soun desseparado. Se recounèis à si fru en boulo, cubert de berrugo e à si péu estela (fotò).
Usanço :Emé la planto se fasié la tenchuro de viro-soulèu que servié à l'Age-Mejan à l'enluminamen di libre e tambèn pèr acoulouri lou manja. D'efèt chanjo de coulour, passo de blu à rouge, quouro lou mitan es acide (pèr acò se boutié li boursèu dins la pisso). Acò se retrobo dins lou papié Tournesol qu'utiliso la chimìo.
Port : Erbo
Taio : 10 à 40 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Chrozophora
Famiho : Euphorbiaceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Champ
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Mediterranenco-Touranieno
Ref. sc. : Chrozophora tinctoria (L.) A.Juss., 1824
Melisso
Melissa officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Limouneto, Abihano, Pimen-dis-abiho, Pounsirado, Citrounello.
Nom en français : Mélisse officinale.
Descripcioun :La melisso es uno planto naturalisado encaro cultivado que nous vèn de Grèço e de Turquìo. S'es escapado dis ort e s'atrobo aro proche de ribiero (ripilsivo). Se recounèis à soun óudour de citroun e à la coulour jauno de si boutoun de flour.
Usanço :Es couneigudo pèr èstre vertuouso contro mant un mau : antispasmoudico, sedativo, estoumatico, antiviralo. Pèr acò, lou miés èi de n'en faire de tisano, 10g de fueio fresco o 5g de seco 3 cop pèr jour.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Melissa
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 8 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Jun à setèmbre
Liò : Ribiero
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Melissa officinalis L., 1753